03/07/2025 xtgmf]k; 6 glf4tdy f{la '7q y a ,q glu ,0tspkp,tsklk,a d7u mj q ;x;'-q oma '-kf rkp.8h dkooerk0v'ra d sa f4tde8+ ks6 d8y fra oda [c,j py '[h korA o 9kdvk-u [leIv'dkpgxa o]kpIa [s]a d -u ;y f{;a fmtotme u y a ໂດຍ: ມາລີດາີ ;a fmtotmemu j gxa ogvdt]a d0v'-q ogzq j kdt86 ໂດຍ: ແສງສະຫວັນັ ( ຄັດຈາກປຶ້ມບັນດາຊົນເຜົ່າໃນ ັຶ້ັົົ່ ສປປ ລາວ ) *ລາວ ເປັນປະເທດທີ່ມີອະລິຍະ ທໍາເກົ່າແກ່ໃນອາຊີຕາເວັນອອກ ສຽງໃຕ້ ແລະ ມີຄວາມຫລາກ ຫລາຍທາງດ້ານຊົນເຜົ່າ, ວັດທະ ນະທໍາ, ຮີດຄອງປະເພນີ ແລະ ຮູບແບບການດໍາລົງຊີວິດພົນ ລະເມືອງລາວ ປະກອບຫລາຍ ຊົນເຜົ່າຊົນເຜົ່າກະຕູກໍເປັນໜຶ່ງໃນ ນັ້ນ ແລະ ນອນໃນກຸ່ມຊົນເຜົ່າທີ່ ປາກເວົ້າພາສາມອນ-ຂະແມ ແລະ ມີຮູບແບບການດໍາລົງຊີວິດທີ່ເປັນ ເອກະລັກອັນກາຍເປັນມົນສະເໜ່ ສະເພາະຂອງເຂົາເຈົ້າ. ດັ່ງນັ້ນ, *ແມ່ຍິງລາວໄດ້ມີມູນເຊື້ອໃນ ການຕ່ຳຫູກທໍໄໝ ສືບທອດຕໍ່ໆ ກັນມາຍາວນານທີ່ມີສີໄມ້ລາຍມື ອັນປານີດ ແລະ ສວຍງາມ, ມີ ຄວາມອົດທົນ, ດຸໝັ່ນຂະຫຍັນ ພຽງ ໃນໜ້າທີ່ວຽກງານເປັນຕົ້ນ ແມ່ນຫັດຖະກໍາ, ຕໍ່າຫູກ-ທໍໄໝ ແມ່ນວຽກງານທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນ ຕິດພັນກັບແມ່ຍິງລາວບັນດາເຜົ່າ ທັງເປັນການສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ ມື້ນີ້ຄໍລຳ “ຊີວິດວັດທະນະທຳ” ໄດ້ນໍາສະເໜີຮູບແບບການດຳລົງ ຊີວິດວັດທະນະທຳຂອງຊົນເຜົ່າກະ ຕູ ໃຫ້ທ່ານຜູ້ອ່ານໄດ້ຮູ້ຈັກອີກຄັ້ງ. ຊົນເຜົ່າກະຕູ ແມ່ນຊົນເຜ່ົ່າໜຶ່ງ ທີ່ໄດ້ມາຕັ້ງຖິ່ນຖານພູມລຳເນົາຢູ່ ລາວໄດ້ຫລາຍຮ້ອຍປີແລ້ວ ເຊິ່ງ ນັກຄົ້ນຄວ້າໄດ້ສັນນິຖານວ່າ: ໄດ້ ແຂວງເທືອງທຽນເຫວ. ຊົນເຜົ່າ ກະຕູສ່ວນຫລາຍແລ້ວຍັງດຳລົງ ຊີວິດຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫລີກ, ມີ ອາຊີບຫລັກໃນການເຮັດໄຮ່ປູກ ເຂົ້າ ພ້ອມກັນນັ້ນຍັງປູກພືດຜັກ, ພືດທາດແປ້ງ ແລະ ອື່ນໆ ເພື່ອ ໄວ້ບໍລິໂພກໃນຄົວເຮືອນ, ໂດຍ ທົ່ວໄປແລ້ວການດຳລົງຊີວິດຂອງ ເຂົາເຈົ້າຍັງຕິດພັນຢູ່ກັບທຳມະຊາດ ເປັນສ່ວນໃຫຍ່,ເຄື່ອງມື, ອຸປະກອນ ແລະ ເຕັກນິກການຜະລິດຍັງແມ່ນ ລັກສະນະພື້ນບ້ານ. ສຳລັບຮີດຄອງປະເພນີ, ຄວາມ ເຊື່ອຖື ແລະ ວັດທະນະທໍາຄ້າຍຄື ກັບບັນດາຊົນເຜົ່າໃນໝວດພາສາ ມອນ-ຂະແມ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ມີຄວາມເຊື່ອໃນເລື່ອງຈິດວິນຍານ ແລະ ຜີ, ພາສາປາກເວ້ົາຂອງ ເຂົາເຈົ້າປະກອບມີພາສາຢ໋າງ ແລະ ເບຣົາປະສົມກັນ. ສ່ວນການປຸກ ສ້າງເຮືອນມັກຈະປຸກເປັນຮູບແບບ ວົງມົນອ້ອມສາລາກວານ ແລະ ໃຫ້ຢູ່ໃກ້ກັບຕະກູນ ຫລື ເຊື້ອສາຍ ຂອງຕົນ, ລັກນະນະຂອງເຮືອນ ຈະເປັນເຮືອນຕ່ໍາ ແລະ ເປັນເຮືອນ ຍາວໂດຍອາໄສຢູ່ນໍາກັນຫລາຍ ຄອບຄົວ ແລະ ຫລາຍເຊັ່ນຄົນ ເຊິ່ງໝາຍຄວາມວ່າໃນບ້ານຂອງ ຊົນເຜົ່າກະຕູ ຈະມີເຮືອນສາລາ ກວານຢູ່ໃຈກາງບ້ານ ເພື່ອໃຊ້ ເປັນສະຖານທີ່ໂຮມຊຸມນຸມ, ເປັນ ບ່ອນຮັບແຂກ, ເປັນສະຖານທີ່ໃນ ການເຮັດກິດຈະກໍາຕ່າງໆກ່ຽວກັບ ຄວາມເຊື່ອຖື. ຊົນເຜົ່ານີ້ ຈະມີການ ຄະລຳ ແລະ ຂໍ້ຫ້າມຫລາຍຢ່າງ ເຊັ່ນ: ກ່ອນຈະເຂົ້າບ້ານຕ້ອງສັງ ເກດເບິ່ງປະຕູໂຂງວ່າມີຟົດໄມ້ ຫລື ບໍ່ , ຖ້າມີຟົດໄມ້ດິບສະແດງວ່າ ຫ້າມເຂົ້າບ້ານ, ກ່ອນຈະຮູດເຂົ້າ, ກ່ຽວເຂົ້າມີການຄະລຳບ້ານ ໂດຍ ຄົນໃນບໍ່ໃຫ້ອອກຄົນນອກບໍ່ໃຫ້ ເຂົ້າ, ຫ້າມຂຶ້ນເຮືອນເວລາມີຟົດ ໄມ້ດິບຕິດຢູ່ຝາເຮືອນ ຫລື ປະຕູ, ບໍ່ໃຫ້ນັ່ງອີງເສົາເຮືອນ, ບໍ່ໃຫ້ນອນ ຂວາງເຮືອນ ແລະ ການເຂົ້າອອກ ເຮືອນຂອງແຂກ ຕ້ອງເຂົ້າອອກ ປະຕູທີ່ໃຊ້ສຳລັບແຂກເທົ່ານັ້ນ. ໃນ ແຕ່ລະປີຊົນເຜົ່າກະຕູ ຈະມີພິທີກຳ ໃຫຍ່ ແລະ ນ້ອຍຫລາຍຄັ້ງ ເພື່ອຂໍ ຄວາມສັກສິດ, ຄວາມຢູ່ເຢັນເປັນ ສຸກໃນການດຳລົງຊີວິດ ກໍຄື ການ ຜະລິດກະສິກຳ. ສ່ວນບຸນປະເພນີ ທີ່ສຳຄັນໄດ້ແກ່ການເຮັດບຸນຂວັນ ເຂົ້າພາສາກະຕູ ເອີ້ນວ່າ ອາຢາ, ບຸນກ່ອນຈະລົງມືປູກຝັງ, ບຸນກ່ອນ ການຮູດ ຫລື ກ່ຽວເຂົ້າ, ບຸນສາ ລາກວານ ແລະ ພິທີກຳອື່ນໆ, ການ ເຮັດບຸນ ແລະ ພິທີກຳຕ່າງໆມີທັງ ເຮັດຢູ່ໃນຄອບຄົວ ແລະ ລວມບ້ານ. ຊົນເຜົ່າກະຕູ ເປັນໜຶ່ງໃນຄວາມ ຫລາກຫລາຍທາງຊົນເຜົ່າ, ວັດ ທະນະທໍາ ແລະ ຮີດຄອງປະເພນີ ຂອງລາວ ແລະ ມີວິຖີຊີວິດທີ່ເປັນ ເອກະລັກມີມົນສະເໜ່ສະເພາະຕົວ ທີ່ສາມາດດຶງດູດຄວາມສົນໃຈຈາກ ນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ມັກການພະຈົນໄພ ທາງທໍາມະຊາດ, ນັກທ່ອງທ່ຽວ ທີ່ຕ້ອງການຮຽນຮູ້ວັດທະນະທໍາ ໃໝ່ໆເພ່ືອຊືມຊັບ ແລະ ສໍາຜັດວິຖີ ຊີວິດຕົວຈິງຂອງຊົນເຜົ່າກະຕູໄດ້ ເປັນຢ່າງດີ. ອົບພະຍົບ ແລະ ເຄື່ອນຍ້າຍມາຈາກ ພາກຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຂອງ ອິນເດຍ ແລະ ບໍລິເວນຕອນໃຕ້ ຂອງ ສປ ຈີນ ເພາະຢູ່ເຂດນັ້ນຍັງ ປາກົດມີກຸ່ນຄົນເວົ້າພາສາມອນຂະແມ.ຊົນເຜົ່າກະຕູປະກອບມີ ຫລາຍແຊງດ້ວຍກັນຄື: ຕຣີວ, ດາກກັງ (ປັບເດງ), ອັຣນາ, ອາ ສານ ແລະ ເຟືອງ, ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນ ຢູ່ບັນດາແຂວງພາກໃຕ້ເຊັ່ນ: ເມືອງ ກະລຶມ, ເມືອງດາກຈຶງ, ເມືອງທ່າ ແຕງ ແຂວງເຊກອງ; ເມືອງເລົາ ງາມ ແຂວງສາລະວັນ, ເມືອງ ປາກຊ່ອງ ແລະ ເມືອງບາຈຽງ ຈະເລີນສຸກ ແຂວງຈຳປາສັກ. ນອກຈາກນີ້ແລ້ວ ຊົນເຜົ່າກະຕູ ຍັງມີຢູ່ຫວຽດນາມເຊັ່ນ: ແຂວງ ກວາງນາມ, ແຂວງດານັ໋ງ ແລະ ກັບຄອບຄົວຢ່າງໝັ້ນຄົງ ເໝືອນ ດັ່ງຄອບຄົວທ່ານນາງ ພອນຈັນ ສີພາວົງ ກໍເປັນອີກຄອບຄົວໜຶ່ງ ທີ່ສາມາດສ້າງລາຍຮັບໄດ້ຫລາຍ ລ້ານກີບຕໍ່ເດືອນຈາກອາຊີບນີ້. ທ່ານນາງ ພອນຈັນ ສີພາວົງ ຮອງຫົວໜ້າກຸ່ມຕໍ່າຫູກບ້ານພັ້ນ, ເມືອງແປກ, ແຂວງຊຽງຂວາງ ໄດ້ ໃຫ້ສໍາພາດຕໍ່ຜູ້ຂຽນໃນງານວາງ ສະແດງສິນຄ້າກະສິກໍາ ລາວເກົາຫລີ ທີ່ສູນການຄ້າ ລາວໄອເຕັກຕຶກເກົ່າວ່າ: ແມ່ຍິງບ້ານ ພັ້ນ ສືບທອດວຽກງານຫັດຖະກໍາ ມາຈາກພໍ່, ແມ່ ຕັ້ງແຕ່ຄາວຍັງ ນ້ອຍ ແລະ ຍັງມີມູນເຊື້ອຄວາມ ດຸໝັ່ນໃນການປະກອບອາຊີບຕໍ່າ ຫູກ-ທໍໄໝ (ຕໍ່າສິ້ນ) ສໍາລັບນຸ່ງ ເອງ ແລະ ຂາຍ ເພື່ອນໍາລາຍຮັບ ເຂົ້າສູ່ຄອບຄົວ, ພ້ອມນັ້ນ ຍັງໄດ້ ປະກອບສ່ວນໃນໜ້າທີ່ວຽກງານ ພາຍໃນບ້ານຄຽງຄູ່ກັບເພດຊາຍ ຕື່ມອີກ. ເພື່ອເປັນການສົ່ງເສີມ ວຽກງານຫັດຖະກຳຕ່ຳຫູກຂອງ ປະຊາຊົນພາຍໃນບ້ານພັ້ນ, ໃນປີ 2023 ອົງການກອຍກາ ໄດ້ໃຫ້ ການສະໜັບສະໜູນຊ່ວຍເຫລືອ ລ້າແກ່ກຸ່ມຫັດຖະກໍາບ້ານພັ້ນເປັນ ເງິນທຶນ ມູນຄ່າ 636 ລ້ານກວ່າ ກີບ ເພື່ອປັບປຸງ ແລະ ຕໍ່ຍອດສີມື ຂອງຊາວຊ່າງຫັດຖະກໍາທີ່ມີແລ້ວ ນັ້ນ ໃຫ້ນັບມື້ພັດທະນາຂຶ້ນຢ່າງບໍ່ ຢຸດຢັ້ງ. ພາຍຫລັງໂຄງການກອຍ ກາ ເຂົ້າມາຊ່ວຍເຫລືອຫລາຍ ຄອບຄົວໄດ້ລວມກັນຈັດຕັ້ງເປັນ ກຸ່ມ ເພື່ອຊ່ວຍເຫລືອຊຶ່ງກັນ ແລະ ກັນ, ປັດຈຸບັນພາຍໃນກຸ່ມ ມີຈໍາ ນວນ 150 ກີ່. ສ່ວນການຄິດໄລ່ ຄ່າແຮງງານຂອງບັນດາສະມາ ຊິກພາຍໃນກຸ່ມສະເພາະຕໍ່າຕີນ ສິ້ນ (ແພງສຸດຄ່າມືຊ່າງ 1 ແສນ ກີບ) ສະເລ່ຍລາຍຮັບຂອງບັນດາ ສະມາຊິກ 1 ກີ່ ຕໍ່ອາທິດ ບໍ່ຫລຸດ 5 ແສນກີບ, ເຖິງແມ່ນວ່າວຽກງານ ຫັດຖະກຳຕໍ່າຫູກຈະເປັນວຽກ ສຳຮອງຂອງປະຊາຊົນພາຍໃນ ບ້ານກໍຕາມ, ແຕ່ສາມາດສ້າງລາຍ ຮັບຫລັກໃຫ້ຄອບຄົວສະເໝີມາທັງ ເປັນການພັດທະນາຊີວິດການເປັນ ຢູ່ຂອງບັນດາສະມາຊິກພາຍໃນ ກຸ່ມ ກໍຄື ຈໍານວນສະມາຊິກພາຍໃນ ຄອບຄົວດີຂຶ້ນເປັນກ້າວໆ. ທ່ານນາງ ພອນຈັນ ສີພາວົງ ກ່າວຕື່ມວ່າ: ເຖິງວ່າໂຄງການ ກອຍກາ ຈະສິ້ນສຸດໃນ 2025 ນີ້, ແຕ່ບັນດາສະມາຊິກຈະສືບຕໍ່ດໍາ ເນີນວຽກງານດັ່ງກ່າວນັ້ນ ໃຫ້ມີ ຄວາມຍືນຍົງເລື້ອຍໆ ແລະ ຖ້າ ເປັນໄປໄດ້ຢາກໃຫ້ໂຄງການເຂົ້າ ໄປຊ່ວຍເຫລືອ ແລະ ຈັດງານວາງ ສະແດງພືດກະສິກໍາແບບນີ້ຕື່ມຍ້ອນ ວ່າສິນຄ້າກະສິກໍາຂອງປະຊາຊົນ ທີ່ນໍາມາຂາຍນັ້ນ ໄດ້ມີການຕອບ ຮັບຈາກລູກຄ້າດີພໍສົມຄວນ ແລະ ໃນແຜນຕໍ່ໜ້າໃນນາມເປັນຮອງ ຫົວໜ້າກຸ່ມຈະນໍາພາສະມາຊິກ ເອົາໃຈໃສ່ພັດທະນາສີມືຊ່າງໃຫ້ດີ ຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍຈະ ສືບຕໍ່ຕໍ່າສິ້ນໃຫ້ຫລາຍຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ຂອງລູກຄ້າໃຫ້ໄດ້ທົ່ວເຖິງ ແລະ ເພື່ອເປັນການສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ສະ ມາຊິກມີລາຍຮັບເຂົ້າສູ່ຄອບຄົວ ຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີ. ດັ່ງນັ້ນຖ້າຫາກ ວ່າທ່ານໃດທີ່ມີຄວາມສົນໃຈຢາກ ຊື້ສິ້ນໃນລາຄາຂາຍຍົກເພື່ອນໍາໄປ ຈໍາໜ່າຍສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້ທີ່ເບີ 020 99676042.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTc3MTYxMQ==