ກອງທະຫານປະສົມ ລາວ-ຫວຽດນາມ ບຸກໂຈມຕີຄ້າຍສັດຕູ ຢູ່ສະຫວັນນະເຂດ ປີ 1946

ໂດຍຍຶດໝັ້ນສາຍພົວພັນ, ຄວາມສາມັກຄີການຊ່ວຍເຫລືອເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ ລະຫວ່າງ ລາວ-ຫວຽດນາມ ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວຂຶ້ນ ສູ່ລະດັບສູງສຸດ, ການຮ່ວມສໍາພັນສູ້ຮົບ ຍຸດທະສາດ ຕ້ານກັບພວກຈັກ ກະພັດ ອາເມລິກາ, ໄດ້ກາຍເປັນແບບຢ່າງ ທີ່ຫາຍາກກ່ຽວກັບ ຄວາມສາມັກຄີສູ້ຮົບ ສະໜັບສະໜູນ ຊ່ວຍເຫລືອກັນ ໃນທຸກດ້ານ, ດ້ວຍຄວາມບໍລິສຸດຜຸດຜ່ອງ ຕໍ່ສາຍພົວພັນ ມິດຕະພາບ ທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ, ຊື່ສັດບໍລິ ສຸດ ຕໍ່ລັດທິສາກົນ ຂອງຊົນຊັ້ນກໍາມະກອນ, ພັກ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ໄດ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫລືອ, ອູ້ມຊູທັງດ້ານວັດຖຸ ແລະ ຈິດໃຈ ໃຫ້ຂະບວນການ ຕໍ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນລາວ, ກົງກັນຂ້າມພັກ ແລະ ປະຊາຊົນ ລາວ ກໍໄດ້ສ້າງທຸກເງື່ອນໄຂສະດວກ, ສະໜັບສະໜູນ ຢ່າງໝົດຈິດໝົດໃຈ ແລະ ຊ່ວຍເຫລືອ ຫວຽດນາມ ຢ່າງຈິງໃຈ ໃນພາລະກິດປົດປ່ອຍ ພາກໃຕ້ຫວຽດນາມ ເພື່ອປະເທດຊາດ ເປັນເອກະພາບ. ທັງສອງປະເທດ ສືບຕໍ່ດໍາເນີນການຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ ຕ້ານຈັກກະພັດອາເມລິກາ, ໂດຍເສີມຂະຫຍາຍ ມູນເຊື້ອຄວາມສາມັກຄີ ຊ່ວຍເຫລືອເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ “ເຂົ້າເມັດຫັກ ຜັກເສັ້ນດຽວກໍແບ່ງປັນກັນກິນ” ສອງຊາດລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ ຍິ່ງໄດ້ຮັດແໜ້ນ ແລະ ສົມທົບກັນ ສູ້ຮົບທັບມ້າງ ຍຸດທະສາດ ສົງຄາມພິເສດ ຂອງຈັກກະພັດ ໃຫ້ປະລາໄຊລົງ ຢ່າງເຈັບແສບໃນຫລາຍບັ້ນຮົບຢູ່ລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ.

ໃນຊຸມປີ 1959-1960, ບັນດາຜູ້ນໍາຂອງສອງພັກ (ພັກແຮງງານຫວຽດນາມ ແລະ ພັກປະຊາຊົນ ລາວ) ໄດ້ພົບປະ, ປຶກສາຫາລືກັນ ແລະ ເປັນເອກະພາບ ກັນທາງດ້ານຍຸດທະສາດ, ຍຸດໂທບາຍ ແລະ ວິທີ ປະຕິວັດ ເພື່ອຕີເອົາຊະນະ ຈັກກະພັດອາເມລິກາ, ໃນໄລຍະນີ້, ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ ມີຄວາມຈໍາເປັນທີ່ສຸດ ຕ້ອງມີເສັ້ນທາງຜ່ານ ດິນແດນຂອງລາວ ລົງໄປສູ່ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ, ໂດຍຕອບສະໜອງ ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ ອັນຈໍາເປັນຂອງຝ່າຍ ຫວຽດນາມ, ສູນກາງພັກ ປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ ໂດຍ ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ເປັນຜູ້ນໍາໜ້າ ໄດ້ຕອບສະໜອງ ບົນຈິດໃຈສາມັກຄີ ອັນສະໜິດສະໜົມ, ປະ ທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ຊາຕາກໍາຂອງສອງປະເທດ ພວກເຮົາໄດ້ສະໜິດຕິດພັນ ກັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ, ປະຊາຊົນລາວ ຈະເຮັດສຸດ ຄວາມສາມາດຂອງຕົນ ເພື່ອປະກອບສ່ວນ ເຂົ້າໃນໄຊຊະນະ ຂອງປະ ຊາຊົນຫວຽດນາມ ອ້າຍນ້ອງ”. ດັ່ງນັ້ນ, ໃນພຶດຕິກໍາຕົວຈິງແລ້ວ ເສັ້ນທາງໂຮ່ຈີ່ມິງ ໄດ້ຕິດພັນສະໜິດແໜ້ນ ຂອງຄວາມສາມັກຄີ ຮ່ວມສໍາພັນສູ້ຮົບ ແບບພິເສດ ແລະ ການຮ່ວມມື ລະຫວ່າງ ລາວ-ຫວຽດນາມ ເຊິ່ງ ການຮ່ວມ ສໍາພັນສູ້ຮົບ ຢູ່ໃນຫລາຍບັ້ນຮົບ ແລະ ໃນຫລາຍສະໜາມຮົບ ຢູ່ໃນລາວ ເປັນຕົ້ນ: ບັ້ນຮົບປົດປ່ອຍ ແຂວງຫົວພັນ, ບັ້ນຮົບປົດປ່ອຍທົ່ງໄຫຫີນ, ບັ້ນຮົບປົດປ່ອຍຫລວງນໍ້າທາ... ແຕ່ລະບັ້ນຮົບ ລ້ວນແຕ່ ດ້ຮັບໄຊຊະນະ ອັນຍິ່ງໃຫຍ່ ໃນການຕໍ່ສູ້ ທັບມ້າງສົງຄາມພິເສດ ຂອງພວກຈັກກະພັດ ອາເມລິກາ ແລະ ລູກມື ໃຫ້ ປະລາໄຊ, ຍ້ອນຖືກປະລາໄຊໜັກ ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ໃນທຸກສະໜາມຮົບ ຈັກກະພັດອາເມລິກາ ແລະ ລູກມື້ ຈໍາຕ້ອງຍອມ ເຊັນສັນຍາເຊີແນວ ໃນວັນທີ 23 ກໍລະກົດ 1962 ກ່ຽວກັບລາວ ຍອມຮັບຮູ້ ຄວາມເປັນເອກະລາດ, ເປັນກາງ, ເອກະພາບ, ອະທິປະໄຕ ແລະ ຜືນແຜ່ນດິນ ອັນຄົບ ຖ້ວນ ຂອງລາວ, ຮັບຮູ້ລັດ ຖະບານປະສົມ 3 ຝ່າຍ ທີ່ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ໃນວັນທີ 12 ມິຖຸນາ 1962. ສັນຍາເຊີແນວ ປີ 1962 ກ່ຽວກັບລາວ ເປັນໄຊຊະນະ ທາງດ້ານການທະຫານ, ການເມືອງ ແລະ ການຕ່າງປະເທດ, ເປັນຂີດໝາຍແຫ່ງ ການຂະຫຍາຍຕົວໃໝ່ ທີ່ມີລັກສະນະ ກະໂດດຂັ້ນ ຂອງກໍາລັງປະຕິວັດ. ການເຊັນສັນຍາເຊີແນວ ປີ 1962 ກ່ຽວກັບລາວ ຍັງແມ່ນໄຊຊະນະ ແຫ່ງຄວາມສາມັກຄີ ຊ່ວຍເຫລືອເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນລະຫວ່າງປະຊາຊົນ ລາວ-ຫວຽດນາມ ອ້າຍນ້ອງແມ່ນ ການປະສານສົມທົບ ສູ້ຮົບຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ລະຫວ່າງ ກອງທັບປະຊາຊົນລາວ ກັບກອງທັບ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ໃນສະຫນາມຮົບ ຕ້ານສັດຕູໂຕດຽວກັນ ແມ່ນການສະໜັບສະໜູນ ຂອງບັນດາປະເທດ ສັງຄົມນິຍົມອ້າຍນ້ອງ ແລະ ບັນດາປະເທດເພື່ອນມິດ ກໍຄືປະເທດ ທີ່ຮັກຫອມສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມກ້າວໜ້າໃນໂລກ.

ເຫດການປະຫວັດສາດອັນໜຶ່ງທີ່ມີຄວາມໝາຍສໍາຄັນ ໃນວັນທີ 05/09/1962 ລັດຖະບານສາທາ ລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ຫວຽດນາມ ແລະ ລັດຖະບານ ລາຊະອານາຈັກລາວ (ລັດຖະບານປະສົມ 3 ຝ່າຍ) ໄດ້ສ້າງສາຍພົວພັນ ການທູດນໍາກັນ ຢ່າງເປັນທາງການ. ເຫດການດັ່ງກ່າວນີ້ ມີຄວາມໝາຍສໍາຄັນ ທາງປະຫວັດສາດ ຂອງສອງຊາດລາວ-ຫວຽດນາມ; ໃນດ້ານໜຶ່ງແມ່ນ ເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານ ລາຊະອານາຈັກ ລາວ ຕ້ອງຕັດຄວາມສໍາພັນ ການທູດກັບ ອໍານາດຫຸ່ນໄຊງ່ອນ, ໄປພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ, ຫວຽດນາມ ກໍມີປະເທດລາວ ເປັນປະເທດໃກ້ຄຽງ ທີ່ມີສັນຕິພາບ, ເປັນກາງ ຢູ່ເບື້ອງຕາເວັນຕົກຂອງຕົນ ເປັນເທື່ອທໍາອິດ ທີ່ຊາວ ໂລກຮັບຮູ້ນໍາ, ດິນແດນເຄິ່ງໜຶ່ງ ເປັນຖານທີ່ໝັ້ນ ຂອງການປະຕິວັດລາວ.

ໄລຍະປີ 1964-1968, ຈັກກະພັດອາເມລິກາ ໄດ້ເພີ່ມທະວີສົງຄາມຮຸກຮານ ຢູ່ລາວ ແລະ ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ, ໂດຍສະເພາະ ພວກຈັກກະພັດອາເມລິກາ ໄດ້ນໍາໃຊ້ກອງທັບ ອາກາດຂອງພວກເຂົາ ໃຊ້ ເຮືອບິນ ຖິ້ມລະເບີດໃສ່ ເຂດປົດປ່ອຍ ແລະ ໃຊ້ກໍາລັງທະຫານຫຸ່ນ ເປີດບັ້ນບຸກໂຈມຕີ ບຽດຢຶດເຂົ້າເຂດ ປົດປ່ອຍດ້ວຍ ການປະສົມປະສານ ກັນຢ່າງໜັກແໜ້ນ ແລະ ມີຄວາມໝາຍ ຍຸດທະສາດຢູ່ ໃນສະໜາມຮົບ ລະຫວ່າງລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ, ໃນປີ 1968 ຢູ່ພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ ໄດ້ລູກຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ ສົງຄາມ ພາກສ່ວນ ຂອງຈັກກະພັດ ອາເມລິກາ ໃຫ້ພັງທະລາຍລົງ, ໃນໄລຍະດຽວກັນນັ້ນ ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ ໄດ້ເປີດບັ້ນຮົບ ປົດປ່ອຍນໍ້າບາກ ແຂວງຫລວງພະບາງ, ບັ້ນຮົບປົດປ່ອຍຜາຖີ (ແຂວງຫົວພັນ) ບຸກຕີສັດຕູ ໃຫ້ປະລາໄຊ ຢ່າງເຈັບແສບ, ອັນນັ້ນ ແມ່ນການສົມທົບ ຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນລະ ຫວ່າງ ສອງສະໜາມຮົບ ຂອງ ລາວ-ຫວຽດນາມ ໄດ້ໂມ່ງບາດຄ້ອນ ອັນໜັກໃສ່ສັດຕູ ໂຕດຽວກັນ, ເຮັດໃຫ້ຍຸດທະສາດ ສົງຄາມພິເສດຂອງ ໂຢນເຊີນຖືກພັງທະລາຍ.

ໄລຍະປີ 1969-1973 ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ ພ້ອມກັບກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ໄດ້ສາມັກຄີ ຄຽງບ່າຄຽງໄຫລ່ ກັນຕໍ່ສູ້ຕີເອົາຊະນະ ສົງຄາມພິເສດ ເພີ່ມທະວີ ຂອງຈັກກະພັດ ອາເມລິ ກາ, ປີ 1969 ນິກເຊີນຂຶ້ນ ເປັນປະທານທິບໍດີ ສະຫະລັດອາ ເມລິກາ, ຕໍ່ກັບລາວ ພວກເຂົາໄດ້ເຮັດ ໃຫ້ສົງຄາມເປັນ ສົງຄາມພິເສດ ເພີ່ມທະວີ ຫລາຍກໍາລັງເຂົ້າຮ່ວມ ຂອງກອງທັບອາກາດ ອາເມລິກາ, ຂອງກອງທະ ຫານ ໄທເລວຮັບຈ້າງ ແລະ ທະຫານຫຸ່ນໄຊງ່ອນ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍເປີດກວ້າງ ສົງຄາມອອກໄປ ທົ່ວອິນດູຈີນ. ດ້ວຍການນໍາພາຂອງພັກ ແລະ ດ້ວຍຈິດໃຈ ປະຕິວັດອັນສູງສົ່ງ ຂອງກອງທັບ ປະຊາຊົນລາວ ແລະ ດ້ວຍ ຄວາມສາມັກຄີ ຮ່ວມສໍາພັນສູ້ຮົບ ອັນສະໜິດແໜ້ນ ຂອງສອງພັກ, ສອງກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນ ສອງປະເທດ ໄດ້ພ້ອມກັນ ຄຽງບ່າຄຽງໄຫລ່ກັນ ຕໍ່ສູ້ຢ່າງເດັດດ່ຽວ ພິລະອາດຫານ ໃນຫລາຍບັ້ນຮົບ ອັນພົ້ນເດັ່ນ ແມ່ນ ບັ້ນຮົບລາມເຊິນ 719 (ທາງ ເລກ 9) ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ໃນປີ 1971 ໄຊຊະນະ ຂອງບັ້ນຮົບລາມເຊິນ 719 ເປັນມະຫາໄຊຊະນະ ທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ, ເປັນການຕີເອົາ ຊະນະກັບທິດສະດີ ນິກເຊີນ ແລະ ຕີເອົາຊະນະ ກໍາລັງສູ້ຮົບ ຍຸດທະສາດຂອງ. ຈັກກະພັດ ອາເມຣິກາ, ສ້າງໄດ້ທ່ວງທ່າ ອັນໃໝ່ໃຫ້ແກ່ການ ປະຕິວັດລາວ ແລະ ການປະຕິວັດ ຫວຽດນາມ ກ້າວຂຶ້ນຍາດເອົາ ໄຊຊະນະອັນໃຫຍ່ຫລວງ ໃນຊຸມປີ 1971-1972 ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ ປະສານສົມທົບ ກັບກອງທະຫານ ອາສາສະຫມັກ ຫວຽດນາມ ໄດ້ເປີດບັ້ນ ຮົບບຸກ ໂຈມຕີ ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ໃນຫລາຍບັ້ນຮົບ ຍຸດທະສາດສໍາຄັນ ເຊັ່ນ: ບັ້ນຮົບປົດປ່ອຍ ທົ່ງໄຫຫີນ-ຊຽງຂວາງ, ທົ່ງໄຫຫີນ-ລ້ອງແຈ້ງ... ໃນທຸກສະໜາມຮົບ ລ້ວນແຕ່ໄດ້ສ້າງ ທ່າແຮງ ແລະ ກໍາລັງຫນູນຫນີບ ບັງຄັບໃຫ້ຝ່າຍວຽງຈັນ ຕ້ອງຍອມເຊັນສັນຍາ, ປະຕິບັດ ຄວາມຖືກຕ້ອງ ປອງດອງ ແລະ ຄວາມ ເປັນເອກະພາບ ຂອງຊາດ ຄັ້ງທີ III ໃນວັນທີ 21 ກຸມພາ ປີ 1973, ສ້າງເງື່ອນໄຂ ອັນສະດວກ ໃຫ້ການປັບປຸງ ແລະ ກໍ່ສ້າງກໍາລັງປະຕິວັດ ໃນທຸກດ້ານ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ມີການ ຫັນປ່ຽນທີ່ເປັນຜົນດີ ໃຫ້ແກ່ການປະຕິວັດ ທັງສາມປະເທດ ອິນດູຈີນ; ວັນທີ 17 ເມສາ 1975 ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນກໍາປູເຈຍ ຕີປົດປ່ອຍພະນົມເປັນ ແລະ ທົ່ວປະເທດ ຢ່າງສົມບູນ ວັນທີ 30 ເມສາ 1975 ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ ບຸກຕີເຂົ້າປົດປ່ອຍ ໄຊງ່ອນ ແລະ ທົ່ວພາກໃຕ້ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຢ່າງສົມບູນ ເຊິ່ງໄດ້ທ້ອນໂຮມ ປະເທດຫວຽດນາມ ເປັນເອກະພາບ ອັນໜຶ່ງອັນດຽວ; ໄຊຊະນະ ຂອງສອງປະເທດ ອ້າຍນ້ອງ ດັ່ງກ່າວ ໄດ້ ສ້າງໂອກາດ ພັນປີມີເທື່ອໜຶ່ງ, ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ໄດ້ນໍາພາປະຊາຊົນລາວ ບັນດາເຜົ່າລຸກຮື້ຂຶ້ນ ຢຶດອໍານາດ ການປົກຄອງ ດ້ວຍ 3 ບາດຄ້ອນຍຸດທະສາດ ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະ ຢ່າງສົມບູນ ໃນຂອບເຂດທົ່ວປະ ເທດ ແລະ ສະຖາປະນາ ເປັນປະເທດ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ໃນວັນທີ 2 ທັນ ວາ 1975, ໄຊຊະນະອັນຍິ່ງໃຫຍ່ ຂອງການປະຕິວັດລາວ ດັ່ງກ່າວນັ້ນ ບັນຫາໜຶ່ງ ທີ່ສໍາຄັນແມ່ນ ໄຊຊະນະຂອງ ການສໍາພັນຮ່ວມຮົບ ລະຫວ່າງ ປະຊາຊົນລາວ, ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ທີ່ໄດ້ຄຽງບ່າຄຽງໄຫລ່ກັນ ຕ້ານສັດຕູໂຕ ດຽວກັນຕະຫລອດ ໄລຍະ 45 ປີຜ່ານມາ./.

KPL