ພາຍຫລັງພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນວັນທີ 3 ກຸມພາ 1930, ພາຍໃຕ້ການນໍາພາ ຂອງພັກກອມມູນິດ ອິນດູຈີນ, ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ ໄດ້ພ້ອມກັນຕໍ່ສູ້ ຕ້ານພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ, ຂຸນເສິກຍີ່ປຸ່ນ ສາມາດຍາດເອົາ ໄຊຊະນະເປັນ ກ້າວໆ ອັນພົ້ນເດັ່ນ ແມ່ນການປະຕິວັດ ເດືອນສິງຫາ 1945 ຂະບວນການ ລູກຮື້ຂຶ້ນຢຶດອໍານາດ ການປົກຄອງ ຂອງປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ ວັນທີ 19 ສິງຫາ 1945 ເຊິ່ງສາມາດຍາດ ໄດ້ໄຊຊະນະອັນຍິ່ງໃຫຍ່ ປະກາດເອກະລາດ ໃນວັນທີ 2 ກັນຍາ 1945 ແລະ ສ້າງຕັ້ງເປັນປະເທດ ສາທາ ລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ຫວຽດນາມ; ຢູ່ລາວ ພາຍໃຕ້ການນໍາພາ ຂອງພັກ ໄດ້ພ້ອມກັນລຸກຮື້ຂຶ້ນ ຢຶດອໍານາດ ການປົກຄອງ ຈາກພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ແລະ ຍີ່ປຸ່ນ ໃນເດືອນສິງຫາ ແລະ ປະກາດເອກະລາດ ໃນວັນທີ 12 ຕຸລາ 1945; ພ້ອມກັນນີ້ ໃນວັນທີ 16 ຕຸລາ 1945 ລັດຖະບານ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ຫວຽດນາມ ແລະ ລັດຖະບານ ລາວອິດສະຫລະ ໄດ້ເຊັນສັນຍາ ມິດຕະພາບ ຢູ່ທີ່ວຽງຈັນ ຢືນຢັນຄວາມສາມັກຄີ ຊ່ວຍເຫລືອກັນ ໃນທຸກດ້ານ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ທັງສອງຝ່າຍ ຍັງໄດ້ຕົກລົງ ສ້າງຕັ້ງກອງ ທະຫານປະສົມ ລາວ-ຫວຽດນາມຂຶ້ນ ເພື່ອຊ່ວຍເຫລືອ ກັນ ຕໍ່ສູ້ການຮຸກຮານເທື່ອໃໝ່ ຂອງພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ. ນີ້ເປັນປະຫວັດສາດ ອັນສໍາຄັນ ແຫ່ງການສໍາພັນ ລະຫວ່າງ ປະຊາຊົນລາວ ກັບ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ໃນໄລຍະໃໝ່.

ໃນໄລຍະປີ 1946-1954 ໂດຍປະຕິບັດແນວທາງຕໍ່ຕ້ານທົ່ວປວງຊົນຮອບດ້ານຍາວນານ ແລະ ເພິ່ງຕົນເອງ ຂອງພັກ ໃນໄລຍະໃໝ່, ສືບຕໍ່ມູນເຊື້ອສໍາພັນ ສູ້ຮົບຂອງກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນສອງຊາດ ລາວ-ຫວຽດນາມ ໄດ້ພ້ອມກັນຕໍ່ສູ້ ຕ້ານພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ທີ່ກັບຄືນມາ ຮຸກຮານ ຄັ້ງທີ 2, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ບັ້ນຮົບປົກປັກຮັກສາ ເມືອງທ່າແຂກ ຖານທີ່ໝັ້ນ ຂອງການປະຕິວັດລາວ ໃນວັນທີ 21 ມີນາ 1946, ບັ້ນຮົບດັ່ງກ່າວ ໄດ້ເປັນແວ່ນແຍງ ອັນໃສແຈ້ງ ທີ່ສະແດງເຖິງ ນໍ້າໃຈຕໍ່ສູ້ ຢ່າງພິລະອາດຫານ, ຄວາມສາມັກຄີ ອັນສະໜິດແໜ້ນ, ເປັນວັນແຫ່ງຄວາມ ສາມັກຄີ ກັນຕໍ່ສູ້, ຍອມເສຍສະຫລະ ເລືອດເນື້ອ ເພື່ອພາລະກິດປະຕິວັດ, ຊ່ວຍເຫລືອກັນ ກໍ່ສ້າງຮາກຖານປະຕິວັດ, ສ້າງກໍາລັງໂຄສະນາ ປະກອບອາວຸດ, ຂະຫຍາຍກໍາລັງທະຫານ, ຍູ້ແຮງການຕໍ່ສູ້ ແບບກອງຫລອນ ຢ່າງແຂງແຮງ, ສ້າງ ຖານທີ່ໝັ້ນ ປະຕິວັດ ໃນແຕ່ລະພາກ ໃຫ້ມີຄວາມ ໜັກແໜ້ນ ແລະ ເຂັ້ມແຂງ, ປະສານສົມທົບກັນສູ້ຮົບ ໃນທຸກສະຫນາມ ຮົບພາກເໜືອ, ພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້ຂອງລາວ ພ້ອມທັງຍາດໄດ້ໄຊຊະນະມາເປັນກ້າວໆ.

ການຕໍ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ ນັບມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວ ແລະ ເຕີບໃຫຍ່ ມັນຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ມີແນວທາງນະໂຍບາຍ ແລະ ການຈັດຕັ້ງ ໃຫ້ສອດຄ່ອງ ກັບຈຸດພິເສດ ຂອງແຕ່ລະປະເທດ ກໍຄືການປະສານສົມທົບ ແລະ ການຊ່ວຍເຫລືອ ເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ. ໃນສະພາບ ແວດລ້ອມດັ່ງກ່າວ, ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ຄັ້ງທີ II ຂອງພັກກອມມູນິດ ອິນດູຈີນເດືອນ ກຸມພາ 1951 ໄດ້ຕົກລົງ ສ້າງຕັ້ງພັກສະເພາະ ຂອງແຕ່ລະປະເທດ, ດ້ວຍຂໍ້ຕົກລົງດັ່ງກ່າວ, ຢູ່ຫວຽດນາມ ພັກໄດ້ອອກເຄື່ອນໄຫວ ເປີດເຜີຍໃສ່ຊື່ວ່າ “ພັກແຮງງານ ຫວຽດ ນາມ” (ພັກກອມມູນິດ ຫວຽດນາມ ໃນປັດຈຸບັນ); ໃນວັນທີ 22 ມີນາ 1955 ພັກປະຊາຊົນລາວ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ (ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ໃນປັດຈຸບັນ). ເຖິງແມ່ນວ່າ ແຕ່ລະປະເທດ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງພັກ ຂອງຕົນຂຶ້ນ, ແຕ່ການພົວພັນ ສາມັກຄີ ຮ່ວມສໍາພັນສູ້ຮົບ ໃນ ທົ່ວສະໜາມຮົບ ອິນດູຈີນ ຍິ່ງເພີ່ມທະວີສູງຂຶ້ນ, ປະ ທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໄດ້ຢັ້ງຢືນວ່າ: “ການຕັດສິນໃຈ ຄັ້ງປະຫວັດສາດ ທີ່ຖືກຕ້ອງທີ່ສຸດນັ້ນ ໄດ້ເປັນການເສີມ ຂະຫຍາຍຈິດໃຈ ເອກະລາດ, ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ ໃນລະດັບສູງສຸດ ແລະ ສະຕິຄວາມຮັບຜິດຊອບ ຂອງ ນັກປະຕິວັດ ແຕ່ລະປະເທດ ຕໍ່ຊາຕາກໍາຂອງຊາດຕົນ ແລະ ຍູ້ແຮງ ການ ຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ ຂອງສາມປະເທດ ອິນດູຈີນ ໃຫ້ມີບາດກ້າວ ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງກະໂດດຂັ້ນ”.

ໃນຊຸມປີ 1953-1954, ທະຫານອາສາສະໜັກຫວຽດນາມ ໄດ້ຄຽງບ່າຄຽງໄຫລ່ ກັບກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ ເປີດບັ້ນຮົບ ປົດປ່ອຍຊໍາເໜືອ (ແຂວງຫົວພັນ) ແລະ ບັ້ນຮົບອື່ນໆ ຢູ່ພາກເຫນືອ, ພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້ຂອງລາວ; ຢູ່ຫວຽດນາມ ໄດ້ເປີດບັ້ນ ຮົບປົດປ່ອຍລາຍ ເຈົ້າ ແລະ ບັ້ນຮົບດຽນບຽນຟູ ໃນປີ 1954 ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະ ອັນຍິ່ງໃຫຍ່, ບັງຄັບໃຫ້ ພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ຕ້ອງຍອມເຊັນ ສັນຍາເຊີແນວກ່ຽວກັບອິນດູຈີນ ໃນປີ 1954, ຮັບຮູ້ເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ, ເອກະພາບ ແລະ ຜືນແຜ່ນດິນ ອັນຄົບຖ້ວນຂອງ 3 ປະເທດ ຫວຽດນາມ, ລາວ ແລະ ກໍາປູເຈຍ, ພາກເໜືອຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍ ກ້າວຂຶ້ນສັງຄົມນິຍົມ; ຝ່າຍປະເທດລາວ ໄດ້ມີ 2 ແຂວງເຕົ້າໂຮມ (ແຂວງ ຫົວພັນ ແລະ ຜົ້ງສາລີ), ໄຊຊະນະດັ່ງກ່າວ ໄດ້ຢຸດຕິການ ປົກຄອງຂອງ ພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ແບບເກົ່າ ຢູ່ອິນດູຈີນ ແລະ ເປີດສາກ ໃຫ້ແກ່ການລົ້ມລະລາຍ ຂອງລະບອບຫົວເມືອງຂຶ້ນ ແບບເກົ່າໃນທົ່ວໂລກ.

KPL